Beata Delekta
Obecnie dolegliwości ze strony układu pokarmowego są coraz częściej spotykane. Wiele osób na początku nie wie, czym są spowodowane dane przypadłości. Dotkliwe objawy oraz związany z nimi dyskomfort psychiczny, skutecznie utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Przypadłości te w ok. 15% są spowodowane zespołem jelita drażliwego, ok. 40% przyczyn stanowi nietolerancja laktozy i alergie pokarmowe, w kilku procentach o dolegliwościach decyduje zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO), a u ok. 1% powodem jest celiakia. W większości przypadków wprowadzenie diety eliminującej dane składniki jest podstawą w dietoterapii.
Zespół jelita drażliwego (irritable bowel syndrome, IBS) jest schorzeniem układu pokarmowego, który najczęściej charakteryzuje:
ból brzucha, ukazujący się jako stały lub nawracający, najczęściej zlokalizowany
w podbrzuszu i lewym dolnym kwadrancie, zazwyczaj pojawiający się po posiłku, ustępujący po wypróżnieniu,
wzdęcia i gazy (uczucie pełnego brzucha),
zmiana konsystencji stolca oraz rytmu wypróżnień (biegunka, zaparcia lub oba),
uczucie przelewania się w brzuchu, dziwne odgłosy z jamy brzusznej
zgaga, nudności, wymioty.
Schorzenie to jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u gastroenterologa i dotyczy ok. 11% społeczeństwa, a dwukrotnie częściej dotyka kobiet.
IBS najczęściej towarzyszą często takie schorzenia jak: nietolerancje pokarmowe, SIBO, choroby zapalne jelit, pasożyty i inne.
Osoby borykające się z IBS stosunkowo często cierpią również na współwystępujące SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli przerost bakteryjny w jelicie cienkim. Bakterie te się namnażają i produkują nadmiar metabolitów w postaci głównie wodoru, siarkowodoru i metanu. Gazy te powodują szereg dolegliwości zbliżonych do objawów IBS, czyli bóle brzucha, wzdęcia, gazy, uczucie pełności w jamie brzusznej.
Aby potwierdzić SIBO potrzebna jest odpowiednia diagnostyka, na którą nakierowuje pacjentów. Zalecam także opiekę gastroenterologa.
FODMAP to termin określający krótkołańcuchowe węglowodany fermentujące w jelicie (Oligosacharydy, Disacharydy, Monosacharydy i Poliole). Węglowodany te powodują zwiększenie płynnej treści jelitowej i nasilają fermentację. Intensywna fermentacja w jelitach doprowadza do wzdęć, bólów brzucha, silnych gazów oraz biegunki.
Założeniem diety low FODMAP jest wykluczenie z jadłospisu składników FODMAP. Ma to na celu złagodzenie objawów oraz wyciszenie jelit, a następnie wykrycie produktów i ich ilości, które negatywnie wpływają na układ pokarmowy. Cały proces umożliwia pacjentom odpowiedni ich dobór po powrocie do normalnej diety, aby nie doprowadzić do nawrotu objawów.
Wyróżniamy 3 etapy diety:
Dieta Low FODMAP mimo odnotowanego pozytywnego wpływu na samopoczucie pacjentów może wiązać się z ryzykiem niedoborami poszczególnych składników, m. in. cynku, folianów, żelaza oraz niską podażą błonnika. Możliwy jest też spadek ilości korzystnych bakterii jelitowych, co często jest wynikiem źle zbilansowanej diety, w szczególności, przez osoby decydujące się realizować ją samodzielnie.
Jako dietetyk specjalizujący się w diecie low FODMAP posiadam wiedzę i umiejętności niezbędne do odpowiedniego zbilansowania diety, aby uniknąć potencjalnych niedoborów. Równocześnie ciągle doskonale wiedzę na temat bazy produktów o określonej ilości FODMAP, ponieważ dane te ciągle są aktualizowane, a informacje na wielu stronach są często nieaktualne.
Dieta ta ma wiele ograniczeń, jednak zawsze jest dostosowywana indywidualnie do każdego pacjenta w zależności od współistniejących chorób, preferencji żywieniowych oraz trybu życia. Każdy pacjent decydujący się na współpracę ma gwarancje wsparcia z mojej strony, w postaci stałego kontaktu ze mną.
Osoby cierpiące na problemy jelitowe powinny zastosować probiotykoterapię w celu odbudowy mikroflory jelitowej. Antybiotykoterapia i dieta low FODMAP mogą zaburzyć proporcje korzystnych bakterii jelitowych, dlatego od początku dietoterapii każdy pacjent otrzymuje ode mnie zalecenia odnośnie konkretnych szczepów bakterii/preparatów dostosowanych do każdego etapu diety.
Cały proces terapii nie kończy się na ułożeniu diety, ale również na dokładnej analizie każdego przypadku, szukaniu przyczyny problemu, dopasowaniu odpowiedniej probiotykoterapii oraz zaleceń do objawów pacjenta. Przeprowadzone odpowiednio etapy diety oraz edukacja pacjenta pozwala na zmniejszenie ryzyka nawrotu przerostu bakteryjnego jelit. Pacjenci przeprowadzeni przez cały proces mają dużo większą świadomość żywieniową, potrafią sami dopasowywać ilość i grupy produktów, które zredukują uciążliwe objawy jelitowe.
